
Za popowych uważa się więc, niezależnie od stylu muzyki, tych artystów, którzy tworzą swoją muzykę kierując się wyłącznie gustami publiczności i całkowicie rezygnują z prób przekazywania jakichś głębszych wartości[7]. Artystów, którzy się do tego oficjalnie przyznają, jest jednak niewielu i większość stara się dodawać do tworzonej przez siebie muzyki jakiś rodzaj „ideologii”. Dodatkowo wielu artystów, którzy u zarania swojej działalności byli dla pewnych kręgów odbiorców „kultowi” i „alternatywni”, po osiągnięciu sukcesu przestają być za takich uważani, mimo że bardzo często ich muzyka się nie zmienia, lecz tylko staje się popularna i modna, by nie rzec - spowszedniała. W efekcie odróżnienie „popu” od „nie popu” na bazie tej definicji jest często bardzo trudne i zaliczenie jakiegoś artysty do jednej z tych kategorii zależy od punktu widzenia.
Fakt, że muzyka pop jest „produkowana” dla czystej przyjemności słuchania, nie oznacza, że jest muzyką cechującą się amatorstwem. Wręcz przeciwnie, w produkcję piosenek pop zaangażowani są zazwyczaj profesjonaliści: tekściarze, kompozytorzy, choreografowie i muzycy sesyjni.
W węższym zakresie popem nazywa się bardziej „miękki” i nastawiony na masowego odbiorcę odłam muzyki rockowej, charakteryzujący się prostotą, melodyjnością i szerszym niż w klasycznej muzyce rockowej użyciem syntezatorów i studyjnych technik nagraniowych[5]. Często style popowe są „łagodniejszymi” odmianami pierwotnych stylów wyrosłych z różnych odmian muzyki rozrywkowej (nie tylko rockowej), lub kombinacjami tych odmian tak zestawianymi, aby usunąć brzmienia nietolerowane w danym momencie przez większość potencjalnych słuchaczy, oraz aby zachować brzmienia, które są aktualnie modne. Encyklopedia wydawnictwa Kluszczyński z 2009 roku definiuje muzykę pop, jako rytmiczną muzykę instrumentalno-wokalną, często o charakterze tanecznym utrzymaną w tonacjach durowych o prostej strukturze rytmicznej i melodycznej z powierzchownymi zapożyczeniami z różnych stylów muzycznych tworzonej w celach komercyjnych[6], natomiast encyklopedia wydawnictwa PWN definiuje muzykę pop jako każdy rodzaj muzyki rozrywkowej[3].
Konkurentem do tytułu wynalazcy był także rosyjski fizyk Aleksandr Popow. W dniu 7 maja 1895 roku, w czasie posiedzenia Rosyjskiego Towarzystwa Fizyko-Chemicznego w Petersburgu, przedstawił pracę pt. „O stosunku proszków metalowych do drgań elektrycznych” i po raz pierwszy przedstawił publicznie przyrząd do wykrywania i rejestracji drgań elektrycznych. Głównym zadaniem przyrządu było jednak wykrywanie burz. Potrafił robić to z odległości 30 km. 24 marca 1896 roku udało się Popowowi nawiązać łączność radiową i przekazać telegraficznie znaki na odległość ponad 250 metrów.
Radio służyło początkowo do przekazywania znaków alfabetu Morse’a, a następnie dźwięku.
W roku 1993 rozpoczęło działalność pierwsze radio internetowe. Obecnie ponad 20 tysięcy stacji radiowych można słuchać przez Internet, a niektórych tylko tam[2].
. Ostatecznie dobił go fakt przyznania Marconiemu nagrody Nobla za skonstruowanie radia, mimo iż korzystał on przy tym z teorii stworzonych przez Teslę. Ironią losu jest to, że ostatecznie odwołanie Nikoli Tesli w sprawie patentu na radio do sądu najwyższego USA zostało wygrane już po jego śmierci w 1943 roku.
Guglielmo Marconi, syn włoskiego kupca z Lombardii, rozpoczął doświadczenia z przesyłaniem i odbiorem fal radiowych w roku 1894. Pracując w amatorskich warunkach - i częściowo w tajemnicy przed ojcem - uzyskał we wrześniu 1895 roku łączność radiową na odległość 1 kilometra. Nie widząc zainteresowania swoim wynalazkiem we Włoszech, wyjechał w lutym 1896 do Anglii. Z pomocą krewnych (matka Guglielma, Annie była Irlandką) trafił do naczelnego inżyniera Poczty Brytyjskiej. 27 lipca 1896 roku zainstalowano sprzęt nadawczy na dachu Poczty Głównej w Londynie. Odbiornik z drukarką Morse’a umieszczono na dachu odległego o kilometr budynku. Sam Guglielmo operował kluczem telegraficznym, a widzowie przy drukarce mogli odczytać przekazywany tekst. Zdarzenie to uznane zostało za pierwszą publiczną próbę radia. Następnie, w roku 1899 odbyła się próba przekazu sygnału przez kanał La Manche. Jeszcze później, w roku 1901 przekazano wiadomość przez Ocean Atlantycki z Kanady do Anglii. Pierwszym sygnałem, który przesłano przez Atlantyk była litera „S” alfabetu Morse’a.
, że muzyka od zawsze towarzyszyła człowiekowi w pracy, zabawie, odpoczynku oraz w obrzędach, najpewniej również od początku łączona była z tańcem i słowem. Z początku muzyka służyła celom praktycznym - pomagała w pracy zespołowej, była formą komunikacji, później stała się także elementem tożsamości zbiorowej. Z czasem wykształciła się jako jedna z gałęzi sztuki.
Wynalazcą radia jest serbski inżynier Nikola Tesla. W 1943 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych przyznał prawa patentowe Tesli[1]. Rozprawa rozstrzygnęła się po śmierci wynalazcy, przez co powszechnie za twórcę radia uznaje się Guglielmo Marconiego, mimo iż przyznał się on do wykorzystania wcześniejszych prac Tesli w zbudowaniu radia.
Tesla opracował konstrukcję cewki wysokonapięciowej, wysyłającej silne fale elektromagnetyczne i zaczął pracować nad urządzeniem, które mogłoby te fale odbierać. Jego patent na urządzenie do przesyłania i odbioru fal elektromagnetycznych był gotowy w 1900 roku, jednak ubiegł go w tym o kilka dni Marconi. Tesla walczył z Marconim o patent na radio, dowodząc, że jego wynalazek stosuje bez jego zgody wcześniej opatentowaną przez siebie cewkę, ale długie procesowanie się doprowadziło Teslę do bankructwa.
Choć wymienione powyżej cechy opisują muzykę rockową, nie jest ona jednorodnym gatunkiem. W istocie, w skrajnych przypadkach mamy do czynienia ze sprzecznymi cechami. Z tego powodu wprowadzono mnogość kategorii dzielących poszczególne podgatunki i style istniejące w ramach głównego gatunku. Klasyfikowanie takie jest niezwykle trudne i zwodnicze ze względu na wielką dynamikę, z jaką ten gatunek się rozwija oraz postawy indywidualistyczne twórców. Mimo to wyróżniono kilkanaście podgatunków i wiele dziesiątek stylów, które pomagają sklasyfikować tę różnorodność. Podział na gatunki i style jest czysto arbitralny.
Muzyka (gr. mousike, cz. hudba, staropol. gędźba) - sztuka organizacji struktur dźwiękowych w czasie. Jedna z dziedzin sztuk pięknych, która wpływa na psychikę człowieka przez dźwięki.
Struktury dźwiękowe składają się z zestawów fal akustycznych o celowo dobranych częstotliwościach i amplitudach oraz ciszy pomiędzy nimi. Celem muzyki jest samoekspresja oraz przekaz subiektywnych odczuć kompozytora lub wykonawcy który ma wpływ na odczucia, reakcje i świadomość słuchacza przetwarzającego te doznania w sposób zupełnie indywidualny. Od mowy ludzkiej różni się znacznie większą abstrakcyjnością przekazywanych treści oraz wykorzystaniem oprócz głosu ludzkiego również instrumentów muzycznych jak i wszelkich dźwięków elektronicznych, naturalnych oraz nieartykułowanych.
Rock (ang. kołysać się gatunek muzyki rozrywkowej powstały w połowie XX wieku w Stanach Zjednoczonych (który wytworzył wokół siebie krąg subkultury młodzieżowej i ogólna nazwa szeregu stylów muzycznych, wywodzących się z rock and rolla oraz rhythm and bluesa i bluesa. Sama nazwa „rock” jest skrótem od „rock and roll”, choć można uznawać owe dwa pojęcia za odmienne od siebie gatunki muzyczne.
Wszystkie style rockowe charakteryzują się brzmieniem opartym na różnego rodzaju gitarach (zwykle elektrycznych, elektrycznych basowych) i perkusji, z wyraźnie zarysowanym rytmem i śpiewem, wywodzącym się z bluesa, oraz sposobem wolnej improwizacji w trakcie grania utworów, wywodzącym się z jazzu. Ważną cechą muzyki rockowej, nieobecną w muzyce poważnej, jest zespołowość w procesie tworzenia; muzyka jest bowiem tworzona zespołowo i trudna do odtworzenia, gdy nie jest grana przez oryginalny zespół (zob. tribute band), często jest też zespołowo komponowana. Niekiedy w sposób dynamiczny, kiedy to zainicjowany motyw muzyczny w serii jamów przetwarzany jest w utwór, który w swej końcowej fazie rzadko przypomina swą wyjściową formę. W muzyce rockowej, podobnie jak w jazzie, kompozytor i wykonawca to najczęściej ta sama osoba lub grupa osób, a komponowanie i wykonywanie muzyki są często jednym procesem.
W 1960 założono starannie zakomponowany cmentarz żołnierzy brytyjskich, poległych w obydwu wojnach światowych[30].
28 października 2008 podczas prac budowlanych odkryto grób masowy 2116 osób, prawdopodobnie mieszkańców miasta, którzy nie posłuchali rozkazu ewakuacji. Ponieśli oni najprawdopodobniej śmierć podczas walk w mieście oraz podczas oblężenia miasta z rąk Armii Czerwonej lub wskutek chorób i chłodu[31]. 100 osób, sądząc po śladach na czaszkach, zostało zastrzelonych[32].
W latach 2011-2014 odbudowano dawną Szkołę Łacińską zbudowaną w 1352 roku za czasów wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Winricha von Kniprode. W obiekcie znajdują się biblioteka, centrum dawnego rzemiosła i obserwatorium astronomiczne[33].
We wrześniu 2014 rozpoczęto rekonstrukcję zniszczonej w 1945 8-metrowej Madonny z Dzieciątkiem, którą odsłonięto 14 kwietnia 2016[34]. Posąg ten od XIV wieku znajdował się we wnęce elewacji zewnętrznej kościoła zamkowego, stając się symbolem zakonu krzyżackiego i zamku. Do odtworzenia mozaiki, która pokrywa figurę, użyto około 300-350 tysięcy kostek (tzw. tessery). Kostki wykonane zostały z dwóch rodzajów szkła: weneckiego, które jest barwione w masie oraz szkła, w którym zatopiono płatki złota[35].
W 1945 roku po walkach trwających od 26 stycznia do 17 marca miasto zostało opanowane przez jednostki 2 armii uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego. Podczas walk zginęło 529 czerwonoarmistów[26].
W wyniku walk o miasto Armii Czerwonej i Wehrmachtu, zniszczeniu uległo 80% substancji budowlanej Malborka[24]. 9 marca 1945 wysadzono w powietrze mosty na Nogacie. Miasto zostało włączone do Polski, a ludność niemiecka została wysiedlona, pierwsze transporty wysiedleńcze odbyły się w styczniu 1947[27]. Od 28 czerwca 1947 zaczęły przybywać na teren powiatu malborskiego transporty z wysiedlaną ludnością pochodzenia polskiego, z terenów dzisiejszej Ukrainy[28].
Po wojnie stopniowe usuwanie szkód wojennych sprowadzało się do systematycznego wyburzania pozostałości zabudowy malborskiego Starego Miasta. Odzyskaną cegłę oddawano na odbudowę Warszawy[24]. Jedynymi reliktami gotyckiego miasta pozostały kościół farny, ratusz, dwie bramy miejskie i fragmenty murów obronnych. Obecnie stare miasto Malborka zajmuje osiedle czteropiętrowych bloków o luźnej zabudowie. Zachowano jednak orientacyjny układ średniowiecznych ulic z długim rynkiem i ulicami gospodarczymi, odrestaurowano ratusz, kościół św. Jana, dwie wieże bramne, fragmenty murów obronnych i gotyckie mury szkoły[9]. Równocześnie w mieście powstawał przemysł, pracowała duża cukrownia, roszarnia lnu, mleczarnia, wybudowano fabrykę makaronu, drukarnię i zakłady elektrotechniczne produkujące wentylatory[29].
26 lipca 1899 i 6 grudnia 1902 roku w Malborku doszło do dwóch pożarów, w wyniku których zniszczeniu uległo Stare Miasto. W pierwszym z nich, który wybuchł w zakładzie rzeźnickim Brünlingera przy Wysokich Podcieniach, spłonęło 17 kamienic podcieniowych w zachodniej pierzei rynku oraz 32 spichlerze nad Nogatem, a także dach ratusza, w wyniku czego dach nad głową straciło 200 osób, a straty sięgnęły 2 mln marek[22]. Drugi pożar pochłonął 5 kamienic, a akcję ratowniczą utrudniały 22-stopniowe mrozy. Zniszczeń dopełnił huragan w święta Bożego Narodzenia 25/26 grudnia 1902 roku[23].
W latach 1911-1917 na północ od zamku powstał Park Miejski, na skraju którego w 1924 odsłonięto Heldenhain (pol. Gaj Bohaterów) - wykonany w formie megalitycznego kręgu pomnik żołnierzy z powiatów elbląskiego, malborskiego i sztumskiego, poległych w I wojnie światowej.
Wskutek powstania w 1920 roku Wolnego Miasta Gdańska miasto utraciło zachodnie przedmieście Kałdowo. W lipcu 1920 r. mieszkańcy Powiśla, w tym i Malborka, zdecydowali w plebiscycie o przynależności do Niemiec[24].
W 1920 zaniechano organizowania targów na Rynku, a w latach 20. nad Nogatem, na przedmieściu Piaski, powstała wielka dzielnica przemysłowa[25]. W 1924 roku powstało lotnisko pasażerskie, zapewniające codzienne połączenia z Berlinem, Gdańskiem, Elblągiem i Olsztynem, a rok później pojawiła się miejska komunikacja autobusowa[24]. W 1926 roku zagospodarowano bulwar nad Nogatem. W latach 1927-1929 przy obecnym placu Słowiańskim powstał Nowy Ratusz mieszczący również bibliotekę, miejską kasę oszczędności oraz szkołę handlową.
13 września 1872 r. wmurowano kamień węgielny, a 3 października 1877 na podzamczu odsłonięto pomnik króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego, będący dziełem Rudolfa Siemeringa z Berlina. Przedstawiał on stojącego na cokole i wspartego na laseczce króla, poniżej którego umieszczono figury wielkich mistrzów Hermana von Salza, Zygfryda von Feuchtwangen, Winrycha von Kniprode oraz Albrechta von Brandenburg-Ansbach. Po II wojnie światowej pomnik został zniszczony, a figury wielkich mistrzów przeniesione na zamek[20][21]. W l. 1875-1876 przy ob. ul. Jagiellońskiej powstało Królewskie Seminarium Nauczycielskie, a w 1910 kościół baptystów. W 1893 przy pl. Słowiańskim rozpoczęto wznoszenie starostwa, a w 1905 powstała tam wieża ciśnień. Rosnący prestiż tej części miasta spowodował zaprzestanie w 1913 organizowania w tym miejscu odbywających się od 1878 targów końskich. W 1866 przy obecnej ul. 17 Marca powstało Gimnazjum Królewskie, w 1874 szkoła dla dziewcząt im. Luizy Pruskiej, w l. 1891-1893 neogotycki budynek poczty z wysmukłą, zwieńczoną balkonem i ażurowym hełmem wieżą z zegarem od ul. Garbarskiej, w l. 1897-1899 malborska synagoga (spalona w 1938), a w l. 1902-1906 koszary 152 pułku piechoty z odsłoniętym w 1925 pomnikiem poległych w I wojnie światowej. W l. 1906-1907 przy ul. Reymonta powstała kaplica o cechach neogotyckich[22].
względem przynależności kościelnej Malbork należał do diecezji pomezańskiej, która w XVI w. wskutek reformacji oraz rozpadu Prus na Królewskie (Polskie) i Książęce również uległa podziałowi na część katolicką i protestancką. Część katolicką podporządkowano jeszcze w XVI w. administracji biskupów chełmińskich, których od 1601 r. reprezentowali rezydujący w Malborku oficjałowie pomezańscy. W XVI wieku na skutek postępów reformacji większość mieszczan malborskich oraz mieszkańców Żuław Malborskich przeszła na luteranizm. Luteranie malborscy i żuławscy otrzymali na sejmie lubelskim w 1569 r. przywilej wolnego wyznawania luteranizmu[17]. Mimo to za panowania Zygmunta III Wazy w okresie potrydenckiej kontrreformacji sprowadzono do Malborka jezuitów (1618-1780), których zadaniem była pokojowa rekatolizacja miejscowej ludności innowierczej. Zaliczali się do niej najliczniejsi luteranie, ponadto mennonici (głównie na Żuławach), kalwiniści, a nawet nieliczni prawosławni, Żydzi czy muzułmanie[18][19].
Po I rozbiorze Polski, jesienią 1772 do Malborka wkroczyły wojska pruskie. Malbork w 1773 włączono do nowo utworzonej prowincji Prusy Zachodnie ze stolicą w Kwidzynie (a od 1793 w Gdańsku). Po 1919 Malbork wszedł w skład Rejencji zachodniopruskiej, a w latach 1939-1945 do Rejencji kwidzyńskiej Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie.
W latach 1466-1772 Malbork był miastem królewskim położonym w prowincji Prusy Królewskie. Na czele władz miejskich stał samorząd złożony z rajców i wybieranego przez nich burmistrza. Miasto podlegało władzy starosty malborskiego, jako bezpośredniego przedstawiciela króla, który corocznie za pośrednictwem swego przedstawiciela (burgrabiego lub wójta malborskiego) zatwierdzał wybór do rady miejskiej. Pod względem administracyjnym Malbork włączono do województwa malborskiego, od którego wzięło ono jedynie swoją nazwę, miasto nie było jednakże nigdy jego stolicą[11][12]. W zamku malborskim znajdowała się rezydencja królów polskich używana podczas ich pobytów w Prusach i w drodze do Gdańska[13]. Zamek malborski de iure stał się własnością królewską na podstawie aktu inkorporacji Prus do Korony Królestwa Polskiego (6 marca 1454 r.). Zarządzany był początkowo przez starostów malborskich i podlegających im urzędników (wójta, burgrabiego, skarbnika malborskiego)[14], zaś od początku XVI w. wspólnie przez starostę i wyznaczanego przez króla administratora dóbr zamku malborskiego rozciągających się na Wielkich i Małych Żuławach Malborskich[15]. W 1591 r. dobra te przekształcono w ekonomię malborską wchodzącą w skład kompleksu dóbr stołowych króla, którą kierował urzędnik zwany ekonomem malborskim. Począwszy od 1506 r. do roku 1626 zamek malborski był też siedzibą podskarbich ziem pruskich, który to urząd wykształcił się z urzędu skarbnika malborskiego. W okresie polskim Malbork był miejscem zjazdów najpierw stanów pruskich, a od 1526 r. (naprzemiennie z Grudziądzem) sejmiku generalnego Prus Królewskich. Obrady odbywały się zazwyczaj w ratuszu miejskim i w kościele parafialnym św. Jana Chrzciciela[16].
Życie codzienne w tym czasie nie odbiegało od życia w innych podobnych miastach. W razie niebezpieczeństwa mieszczanom wydawano broń i zbroje z arsenału mieszczącego się w ratuszu. Każdy z członków cechów znał obowiązki obrony murów i baszt w razie oblężenia. Poddani księcia Władysława I, poddali Malbork dopiero we wrześniu 1309. W celu uprawomocnienia swojego postępowania Krzyżacy wykupili we wrześniu swoje wątpliwe prawa do dzielnicy od Brandenburczyków. Zabór Pomorza Gdańskiego umożliwił wielkiemu mistrzowi Zakonu Krzyżackiego ostateczne przeniesienie stolicy z Wenecji do Malborka.
Osadnicy napływali tu przez trzy ćwierćwiecza XIV wieku i stopniowo ich napływ ustawał. Miasto zyskało charakter rzemieślniczo-handlowy i rolniczy. Miasto rozwijało się dzięki dogodnemu połączeniu drogami wodnymi z Wisłą i Nogatem do Chełmna, Grudziądza, Torunia i Elbląga, a także do potężnego Gdańska. Malbork w XIV wieku był miastem średniej wielkości pod względem obszaru, jaki zajmował, jak zabudowy i gospodarki. Handlowano tu zbożem, drewnem, skórami, końmi i winem. Rozwijały się cechy piekarzy i rzeźników, dobre zaś warunki uprawy wynikały z doskonałej gleby i w miarę łagodnego klimatu, jaki panował w delcie Wisły i Nogatu.
Społecznością miejską rządziła siedmio-ośmioosobowa rada, na której czele stał burmistrz. W skład rady wchodził kompan, czyli zastępca burmistrza, a od 1416 zarządca skarbu (kamlarz). Naczelnikiem sądu był sołtys, który wraz z zastępcą przewodniczył dziesięcioosobowej ławie. W mieście było wówczas około 85 domów i 89 budynków gospodarczych[9].
W północno-zachodniej części miasta usytuowana była fara pod wezwaniem św. Jana. Następnym ważnym obiektem był ratusz. Prawdziwa perła gotyckiej architektury municypalnej. Pierwsza wzmianka o malborskim ratuszu brzmiąca „auff dem Rathuze von der Stadt” (na ratuszu miejskim) pochodzi z 1365 roku[9].
Początkowo miasto posiadało niezbyt wysokie mury spięte basztami i wieżami bramnymi: Mariacką, czyli Sztumską, Garncarską (zwaną też Św. Ducha lub Elbląską) i Szewską. Od strony rzeki mury i wał wzmocniono skarpami. Od systemu obronnego zamku miasto oddzielała fosa i mur oporowy zapobiegający osuwaniu się ziemi. Zakaz stawiania z tej strony muru obronnego, wydany przez komtura, spowodowany był zamiarem roztoczenia całkowitej kontroli nad miastem, co znalazło swoje potwierdzenie w czasie późniejszej wojny trzynastoletniej i w czasie najazdów szwedzkich w XVII wieku. W latach 1352-1383 mury obronne miasta podwyższono, a w ciągu wschodnim wzmocniono je dodatkowo siedmioma basztami trójbocznymi, otwartymi od strony miasta[9].
Na wysoczyźnie górującej nad rzeką, na południe od terenów zamkowych, wytyczono działki dla osiedleńców. Późniejsza zabudowa ciągnęła się wzdłuż jednej ulicy, rozszerzającej się w połowie, tworząc w ten sposób rynek (szerokości ok. 30 m, a długości ok. 300 m). Domy o konstrukcji szkieletowej z podcieniami ustawiono szczytami w jego stronę. Jedna pierzeja, wschodnia, nosiła nazwę Wysokich Podcieni, zachodnia - Niskich Podcieni. Równolegle do rynku biegły ulice: na zachodzie - Schuhgasse, gdyż prowadziła do bramy nazywanej od czasów oblężeń szwedzkich Bramą Szewską, na wschodzie - Kratzhammer i Neustadt (wytyczone po 1380)[9].
Ślady osadnictwa w miejscu dzisiejszego Malborka datowane są na młodszą epokę kamienia. Intensywniejsze zasiedlenie nastąpiło w X wieku, gdy zbudowano niewielki gród w Malborku-Wielbarku[8]. Po odzyskaniu Pomorza Wschodniego przez księcia Kazimierza Odnowiciela, z jego inicjatywy w XI wieku w pobliżu dzisiejszego Malborka zbudowano duży gród w Węgrach, przy którym rozwinął się największy na tym obszarze ośrodek handlowo-gospodarczy[8]. W czasach panowania Bolesława Śmiałego Pomorze Wschodnie zostało utracone przez Polskę, a okoliczne ziemie znalazły się pod kontrolą lokalnych władców pomorskich. W połowie XII wieku gród w Węgrach został zniszczony przez plemiona pruskie i przestał istnieć[8], jednak część terenów położonych nad Nogatem została odzyskana przez książąt pomorskich. Za ich sprawą na prawym brzegu Nogatu powstał gród Zantyr. Na skutek polityki Sambora, jednego z dwóch braci księcia Świętopełka, Zantyr podarowano Zakonowi Krzyżackiemu w 1250. Około 1274 Krzyżacy zaczęli wznosić, częściowo z materiałów uzyskanych z rozbiórki starych zabudowań klasztornych grodu w Zantyrze, silnie ufortyfikowany zamek w dolnym biegu Nogatu. Budowany zamek i otaczające go miasto nazwano Marienburg, czyli zamek Marii, od imienia patronki Zakonu[9]. W 1280 do zamku przeniesiono konwent zakonu z Zantyru[10].
Malbork (łac. Mariaeburgum, Mariae castrum, Marianopolis, niem. Marienburg[2]) - miasto powiatowe, w województwie pomorskim nad Nogatem. Siedziba powiatu malborskiego, w 1309-1457 stolica państwa zakonu krzyżackiego. Malbork leży na obszarze dawnej Pomezanii[3], w historycznych Prusach[4] na ziemi malborskiej, a etnograficznie na Powiślu[5]. Miasto królewskie położone było w II połowie XVI wieku w województwie malborskim[6].
Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r., Malbork liczy 38 tysięcy mieszkańców[7] i był pod względem liczby ludności dziesiątym miastem w województwie pomorskim.
urząd miasta w malborku
rynek w malborku
zamek w malborku
miasto malbork
radio malbork
malbork